Viêm gân gót chân là một trong những tình trạng chấn thương phổ biến, đặc biệt là ở các vận động viên chuyên nghiệp. Tình trạng này gây ra nhiều cơn đau và làm cho người bệnh gặp không ít khó khăn khi vận động trong cuộc sống hàng ngày. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm gân Achille còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm hơn. Hãy cùng Làm Đẹp Khỏe tìm hiểu về loại chấn thương này qua nội dung sau.
Viêm gân Achille là gì?
Viêm cơ gân gót chân xảy ra khi gân Achilles hoạt động quá mức, bị quá tải lực và trọng lực, từ đó dẫn tới tổn thương vùng gót chân. Vậy gân Achille là gì? Theo đó, gân Achille nằm trong khu vực ít có mạch máu, cách điểm bám của xương gót từ 3 đến 6 cm. Gân có cấu trúc với nhiều sợi collagen nhỏ, do đó chỉ cần một tác động đột ngột cũng có thể gây tổn thương. Viêm cơ gân Achilles có hai loại chính gồm:
- Insertional Achilles tendinitis (Viêm cơ gân điểm bám): Chấn thương tác động trực tiếp vào phần gần nhất của gân, nơi gân bám vào xương gót chân.
- Noninsertional Achilles tendinitis (Viêm cơ gân phi điểm bám): Đây là tình trạng viêm liên quan đến các sợi gân ở giữa, thường gặp ở người trẻ.
Nguyên nhân viêm gân Achilles
Tác động quá mức lên cơ chân là nguyên nhân chủ yếu gây viêm gân Achilles. Đây là tình trạng thường xảy ra khi bạn tập luyện quá mức, đặc biệt là vận động viên. Ngoài ra, các bệnh lý về xương khớp như viêm khớp nhiễm trùng, viêm khớp dạng thấp cũng có thể góp phần gây viêm gân gót chân. Cụ thể, nguyên nhân phổ biến gây viêm gân Achilles bao gồm:
- Không khởi động hay khởi động không đúng cách trước khi tập luyện.
- Căng cơ chân do thực hiện các động tác lặp đi lặp lại.
- Tham gia các môn thể thao đòi hỏi thay đổi hướng di chuyển nhanh như quần vợt, bóng rổ, bóng đá, bóng chuyền.
- Tăng cường hoạt động thể chất đột ngột mà không để cơ thể thích nghi.
- Đi giày không vừa, quá cũ hoặc chất lượng kém.
- Mang giày cao gót liên tục trong thời gian dài.
- Gai xương ở sau gót chân (gai gót chân).
Ngoài ra, một vài nhóm người có khả năng bị viêm gót chân Achille nữa như người cao tuổi, người mắc bệnh vảy nến hoặc người phải thường xuyên dùng thuốc kháng sinh.
Triệu chứng viêm gân gót chân
Sau đây là một số triệu chứng và dấu hiệu có thể xuất hiện khi bị viêm gân gót chân :
- Đau nhức hoặc bị cứng cổ chân sau khi thức dậy vào buổi sáng. Một số trường hợp có thể dẫn tới rách hoặc đứt gân Achilles một phần hoặc toàn bộ.
- Đau ở vùng gót chân, đặc biệt khi căng gót hoặc đứng lên đầu ngón chân. Viêm gân Achilles kéo dài mà không được điều trị có thể dẫn đến nguy cơ cao bị đứt gân.
- Nếu gân bị đứt, người bệnh sẽ cảm thấy đau dai dẳng, có thể xuất hiện sưng tấy ở vùng gót chân do chảy máu trong các sợi gân.
Viêm gân gót chân có nguy hiểm không?
Nếu không chữa trị kịp thời hoặc chữa sai, viêm gân gót chân không chỉ gây cảm giác đau kéo dài mà còn có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:
- Hạn chế khả năng di chuyển.
- Biến dạng xương và gân gót chân.
- Đứt hoàn toàn gân Achilles.
Phương pháp chẩn đoán viêm gân Achille
Để có thể phát hiện tình trạng viêm gân Achille, bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng dựa theo hoạt động bình thường của bệnh nhân. Sau đó, bác sĩ có thể tác động nhẹ vào vùng tổn thương để xác định vị trí đau và sưng. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm như:
- Chụp X-quang: Giúp bác sĩ quan sát hình ảnh của bàn chân và xương chân để loại trừ những nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự.
- Chụp MRI: Phương pháp này sử dụng từ trường mạnh và sóng vô tuyến để cho ra hình ảnh chi tiết của gân gót chân, giúp bác sĩ xác định vị trí và tình trạng viêm của gân.
- Siêu âm: Sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh chi tiết của các mô mềm như gân, đồng thời đánh giá lưu lượng máu xung quanh gân.
Các phương pháp điều trị viêm gân gót chân
Tùy vào mức độ chấn thương và phân độ viêm gân gót chân mà bạn sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện các phương pháp điều trị khác nhau. Nhìn chung, để trị viêm gân gót chân, bạn có thể áp dụng những cách xử lý sau:
RICE
Phần lớn các trường hợp chấn thương nhẹ có thể tự lành khi người bệnh biết cách chăm sóc đúng cách. Trong quá trình nghỉ ngơi, nếu cần di chuyển, hãy sử dụng nạng để giảm áp lực lên chân. Ngoài ra, bạn có thể áp dụng phương pháp RICE để điều trị viêm gân gót chân tại nhà:
- R – Rest: Việc nghỉ ngơi giúp cơ thể phục hồi năng lượng và tăng khả năng hồi phục cho tổn thương gân.
- I – Ice: Đặt một túi đá lên vùng bị thương 15 – 20 phút để giảm đau và sưng.
- C – Compression: Sử dụng băng vải hoặc băng thun để cố định vùng bị thương và giảm sưng. Tuy nhiên, không nên buộc quá chặt để tránh cản trở lưu thông máu.
- E – Elevation: Nâng vị trí chân bị thương cao hơn so với tim để giảm sưng và đau.
Dùng thuốc
Bạn có thể lựa chọn sử dụng các loại thuốc giảm đau và chống viêm như naproxen, ibuprofen, aspirin… mà không cần kê đơn. Đối với những trường hợp đau nhức kéo dài, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng các loại thuốc giảm viêm gân Achille hoặc giảm đau mạnh hơn Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể quyết định tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) hoặc tiêm steroid để điều trị.
Vật lý trị liệu
Các chuyên gia y tế như bác sĩ hoặc nhân viên vật lý trị liệu có thể khuyên người bệnh thực hiện một số phương pháp điều trị viêm gân gót chân như thực hiện các bài tập trị liệu để hỗ trợ tăng cường sức mạnh của gân Achilles và giảm nguy cơ viêm tái phát. Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý sử dụng các thiết bị hỗ trợ như miếng đệm hoặc miếng lót giày nâng cao để giảm căng thẳng cho gân.
Điều trị huyết tương giàu tiểu cầu giai đoạn sớm
Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) là sản phẩm thu được từ máu của bệnh nhân, với hàm lượng tiểu cầu cao và nồng độ các yếu tố tăng trưởng cao hơn nhiều so với bình thường. Phương pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu thường được đề xuất cho các bệnh lý liên quan đến thoái hóa khớp, viêm gân, điểm bám gân và viêm túi dịch. Vì vậy, có thể điều trị bằng PRP với tình trạng viêm gót chân Achille.
Phẫu thuật gân Achilles
Khi phương pháp chữa trị bảo tồn không mang lại kết quả như mong đợi, các chuyên gia y tế có thể quyết định thực hiện phẫu thuật can thiệp. Phương pháp này thường được áp dụng cho các trường hợp đứt gân hoặc gặp nguy cơ đứt gân. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ thực hiện một vết cắt phía sau gót chân. Nếu gân bị gãy, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật nối lại gân. Nếu gân bị thoái hóa, bác sĩ sẽ loại bỏ phần gân hư và sửa chữa phần còn lại bằng các đường chỉ may. Đối với những trường hợp tổn thương gân nghiêm trọng, bác sĩ có thể xem xét thay thế một phần hoặc toàn bộ gân ở vùng gót chân.
Biện pháp phòng ngừa viêm gân gót chân
Để giảm thiểu nguy cơ viêm gân gót chân Achilles, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Không đột ngột gia tăng cường độ hoạt động: Nếu bắt đầu chế độ tập luyện mới, bạn nên tăng dần thời lượng và cường độ để cơ thể có thời gian thích nghi.
- Không quá sức khi vận động: Trước khi tham gia vào các hoạt động khó khăn, hãy khởi động để làm ấm cơ thể, giúp các cơ và mô liên kết linh hoạt hơn
- Căng cơ và gân hàng ngày: Dành thời gian để kéo căng cơ và gân Achilles vào mỗi buổi sáng trước khi tập luyện.
- Hạn chế chạy trên bề mặt dễ trơn trượt: Việc té ngã và có tai nạn khi chạy nhảy có thể gây ra tổn thương cho gân gót chân.
- Đa dạng hóa bài tập: Thay đổi bài tập cường độ cao như leo cầu thang, bật nhảy bằng những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội để giảm sức ép lên gân Achilles.
- Chọn giày phù hợp: Ngoài việc phải vừa vặn với chân, giày tập cần hỗ trợ tốt cho mọi hoạt động của bàn chân.
Nhìn chung, tình trạng viêm gân gót chân có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nên việc chăm sóc và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Để giảm thiểu rủi ro và phục hồi sức khỏe hiệu quả, hãy tham khảo ý kiến từ các bác sĩ, chuyên gia y tế. Đồng thời, các biện pháp phòng ngừa đơn giản như tập luyện thể thao đúng cách hay điều chỉnh hoạt động hàng ngày cũng giúp ngăn ngừa tình trạng này tái phát.
